Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB), Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sisteminin kaldırılmasının ardından uygulanacak liselere kayıt sisteminde, sınavla öğrenci alan okulların sayısının 600 ila 800 arasında olması, bu okullarının kontenjanlarının Türkiye genelindeki 8. sınıf öğrencilerinin yüzde 10'unu geçmeyecek şekilde planlanması öngörülüyor.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, TEOG sonrası üzerinde çalışılan ve 2018-2019 eğitim öğretim döneminde ortaokuldan liseye geçişteki yeni sistemde liselerin bir kısmı sınavla, bir kısmı ise mahallinden öğrenci alacak.
Sınavla öğrenci alacak okullar, okul sayısı ile türleri göz önünde bulundurularak, fiziki altyapısı ile de yeterli fen, sosyal bilimler, anadolu, meslek ve imam hatip liselerinin de aralarında bulunduğu proje okulları arasından Bakanlıkça belirlenecek.
Bakanlığın, sınavla öğrenci alan okulların sayısının genel itibarıyla ülke genelinde 600 ile 800 arasında olmasına yönelik çalışmaları sürüyor.
Sınav sonucuna göre yüzde 10'luk başarı dilimi içinde yer alan öğrencilerin yerleştirileceği bu okullar, illerdeki öğrenci sayısı ve okul türleri gözetilerek ve eğitime erişimde fırsat eşitliği ön plana alınarak ülke genelinde belirlenecek.
Mayıs itibarıyla okul sayıları ve kontenjanlarının ilan edilmesi bekleniyor. 8. sınıf öğrencilerinin gireceği sınav, haziranın ilk haftasında yapılacak. Sınav sonuçları aynı ay içerisinde ilan edilecek ve sınav sonuçlarının açıklanmasının ardından 5 tercih yapacak öğrenciler, puan üstünlüğüne göre bu okullardan birine yerleştirilecek.
Yerleştirmenin, okul başarı puanı etki ettirilmeden tamamen merkezi sınav puanına göre yapılması ve temmuz itibari ile tamamlanarak ilan edilmesi planlanıyor.
Merkezi sınav uygulaması
Bakanlık, sözel-sayısal olmak üzere iki bölümden oluşacak sınavın soru sayıları ve sürelerine kamuoyundan gelen görüşler doğrultusunda son şeklini verecek. Buna göre, merkezi sınavın, 60 soru ve 90 dakika süreli tek oturumlu ya da 80 soru ve 120 dakika süreli iki oturumlu olması alternatifleri üzerinde duruluyor.
Sözel-sayısal yetenek testlerinden oluşacak sınav, öğretim programı içerikleriyle, bilgi ve kazanımları kullanmayı gerektiren üst düzey düşünme becerilerine odaklı sorulardan oluşacak.
Söz konusu sınavın, TEOG'da olduğu gibi kazanım ölçme sınavı değil, bir seçme sınavı olarak kurgulanması öngörülüyor.
Bu nedenle 6, 7 ve 8. sınıf düzeylerindeki programlarda yer alan kazanımları yoklama gibi bir amaçtan ziyade, öğrencinin ortaokul sonunda, söz konusu sınıf düzeylerindeki öğretim programlarının genel hedeflerine ulaşıp ulaşmadığının değerlendirilmesi hedefleniyor.
Sınavın, orta öğretim kurumlarına yerleşecek öğrencilerin beceri ve genel yeteneklerinin tespit edilmesi ile lise türüne uygun adayların seçilmesini sağlaması planlanıyor. Bu kapsamda, sözel ve sayısal iki bölümden oluşacak sınavın, 6, 7 ve 8. sınıf düzeyindeki program içeriklerine dayanmasına rağmen çok daha geniş bir perspektifle öğrenci performansını ortaya çıkarmaya odaklanmış bir yetenek sınavı olması yönündeki hazırlıklar sürüyor.
Sınavın, liseye dönük potansiyel ve performansı tespit amaçlı, özellikle Türkçe ve matematik dersleriyle ortaya çıkan sözel ve sayısal yetenek merkezli bir sınav olması yönünde planlama yapılıyor. Sınavda sorular, disiplinler arası bir yaklaşımla diğer derslerle de ilişkili olacak biçimde tasarlanabilecek.
Soruların, belli bir kurguya ya da gerçek hayat durumlarına uygun tasarlanmış, öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çözme, yorumlama, muhakeme yapabilme gibi üst düzey düşünme becerilerini içeren genel yeteneği ölçmesi hedefleniyor.
Sözel soruların, Türkçe okuma-anlama becerilerinin yanında, sosyal bilgiler, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi derslerini de içermesi, sayısal soruların ise matematik temelli fen bilimleri soru ve uygulamalarını kapsaması hedefleniyor.
Mahalli yerleştirme nasıl olacak?
Mahallinden öğrenci alacak okullar, okulun bulunduğu konum itibarı ile en yakın çevresinden öğrenci alan anadolu, meslek ve imam hatip liselerinden oluşacak.
Merkezi sınavla öğrenci alacak okullara yerleştirilme yapıldıktan sonra diğer öğrenciler mahallinden öğrenci alacak okullara yerleştirilecek.
Ortaokullar, il genelinde okul türleri ve kontenjanları gözetilerek yakın çevresindeki liselerle eşleştirilecek ve eğitim bölgeleri böyle oluşturulacak.
Öğrenciler, kendilerine en yakın okulları, "yakından uzağa" sıralamasıyla temmuzda açılacak tercih ekranında, türleri ve kontenjanlarıyla görerek beş tercih yapacak.
Öğrenciler, bu 5 tercihini tek tür ya da farklı türden okullar arasından yapabilecek. Yerleştirme, eğitim bölgesi içerisinde tercihler dikkate alınarak yapılacak, eşitlik olması halinde okul başarı puanlarına bakılabilecek.
Nakil isteğinde de bulunabilecekler
Öğrenciler, tercihlerinden birine yerleşemezlerse okullar açılana kadarki sürede boş kalan kontenjanlar için yerleştirme nakil isteğinde bulunabilecek.
Okul rehber öğretmenleri de bu sürede öğrencilere en uygun okula yerleşmeleri yönünde yardımcı olacak. Nakil işlemleri, sınavla öğrenci alan okullarda, sınava giren öğrencilerin puan üstünlüğüne göre yapılabilecek. Mahallinde yerleştirme yapan okullarda ise eğitim bölgesi, okul başarısı, ilgi ve yetenekleri ölçüsünde nakil işlemleri gerçekleştirilecek.
Öğrenciler, kesinlikle tercih etmediği bir okul türüne yerleştirilmeyecek. Öğrenciler kendilerine sunulan 5 tercih dışında gitmek istediği okul türüne göre il içindeki diğer pansiyonlu okulları da tercih edebilecek.