Genetik Yetenek Testi (GYT) Nasıl Yapılıyor?



Türkiye'de ilk kez uygulanan "genetik yetenek testi" ile çocukların hangi mesleğe yatkın olduğu belirleniyor. Bunun için çocukların yanak içinden tükürük örneği alınması gerekiyor.

Genetik hastalıkların incelenmesinde kullanılan testler artık meslek seçiminde de yol gösterici oluyor. Genetik biliminin, davranış ve karakter oluşumu ile ilişkisini gösteren genlerin incelenmesi sayesinde, çocuğun karakteri ve genetik potansiyeli ile ilgili önemli bilgiler elde ediliyor.

Türkiye'de ilk kez İzmir Genetik Merkezi'nde uygulanan testle ilgili AA'ya konuşan Bilimsel Danışman ve Genetik Uzmanı Dr. Akın Sevinç, nörobiyoloji ve davranış genetiği alanında son yıllarda yapılan çalışmalarla, gen-karakter arasındaki ilişkinin ortaya koyulduğunu belirterek, "Çocukların hayatlarında sadece bir kez yapılacak Genetik Yetenek Testi (GYT) ile genetik potansiyelleri bakımından yatkınlıkları olan meslek gruplarını belirleme şansına sahibiz" dedi.

Sevinç, genetik biliminde gözlemledikleri önemli gelişmeler sayesinde, erken yaşlarda uygulanan genetik testlerin insan yaşamının sonraki aşamaları hakkında ipuçları verdiğini belirtti.

Dr. Sevinç, "Uluslararası bilimsel yayın veritabanı PubMed'de bulunan binin üzerinde bilimsel çalışmayla, karakter ve yetenek oluşumu üzerindeki etkileri gösterilmiş genlerin incelenmesiyle çocukların karakter ve yetenek profillerini ortaya çıkarmak mümkün. Bu sayede çocukların hayatlarının ileri zamanlarında en mutlu, huzurlu ve başarılı olacakları meslek gruplarını çok erken evrede belirliyoruz" diye konuştu.

"Çocukların eğitim ve öğretimi bilimsel temelde kurulacak"

Akın Sevinç, Türkiye'deki genetik hastalık ön tanısı ve tedavisi için halihazırda birçok testin kullanıldığını, böylelikle hastalık esnasında ve sonrasında oluşan yüksek maliyetlerin de önüne geçildiğine dikkat çekerek, "Genetik Yetenek Testi, aileleri pahalı kurslardan, yüksek okul fiyatlarından ve en önemlisi eğitim yönlendirme fonksiyonunda 'deneme yanılma' gibi finansal olarak külfetli durumlardan kurtaracak ve topluma mesleğini seven, genetik yatkınlıkları açısından meslek seçiminde sağlıklı kararlar verilecek bireyler kazandırmak mümkün olacak" değerlendirmesini yaptı.

Genetik testler sonucunda ortaya çıkacak bilginin, ailelerin çocuklarının eğitim ve öğretimini bilimsel temeller üzerinde güvenle kurmalarına olanak sağladığına işaret eden Sevinç, testlerin uygulanmasının da kolay olduğunu söyleyerek, şu bilgileri verdi:

"Çocukların yanak içinden alınan basit bir tükürük örneği, ileri genetik analiz laboratuvarımızda inceleniyor ve belirlenen genlerdeki SNP (Tek Nükleotit Değişimleri) incelenmesi sonucunda bilimsel olarak ortaya konan ilişkiler değerlendiriliyor. Böylelikle çocuğun genetik yapısının karakter ve yetenek yatkınlıklarına etkisi ortaya çıkartılıyor ve bu bilgiye meslek envanteri uygulanarak, çocuğun genetik potansiyeline en uygun meslek grupları belirleniyor. Genetik biliminin yeni gelişmekte olan alanlarından birisi olan davranış genetiği, insan biyolojisinin en küçük yapı taşlarından birisi olan gen ile karakter arasındaki ilişkinin ortaya koyulmasında büyük yol kat etmiştir."

"Test sonuçları bir ayda çıkıyor"

Test raporunun 4 hafta içinde alındığını, raporda incelenen genlerle ilgili bilginin detaylı şekilde sunulduğunu belirten Akın Sevinç, bu bilginin bir genetik danışman ve eğitim psikoloğu yardımıyla çocuğun eğitim ve öğretim planlamasına entegre edilebileceğini ifade etti.

İzmir Genetik Merkezi bünyesinde yürütülen Ar-Ge çalışmaları çerçevesinde, çeşitli üniversitelerden öğretim üyeleriyle TÜBİTAK'a ve birçok destek programına proje önerileri verildiğini de dile getiren Sevinç, "Türkiye'de sunduğumuz genetik testlerin Türk halkının genotip yapısına uyarlanmasına ve bu yönde geliştirilmesine yönelik birçok proje önerileri hazırlanıyor" ifadesini kullandı.

Dr. Sevinç, genetik yetenek testinin 12 yaşına kadar bütün çocuklara uygulanabileceğini de sözlerine ekledi.
E Okul MEB