E-Okul Öğrenci

TEOG ilk aşama sınavına iki hafta kaldı, şimdi lise seçme zamanı. Öncelikle bütün öğrencilere başarılar diliyorum.

Ama bu sınavdan önce ben birkaç veriyi paylaşmak istedim. Çünkü şuna eminim ki bütün veliler ve öğrenciler TEOG aşamasını çocuklarının geleceği için sanki hayatlarının en önemli aşaması gibi görüyorlar. Ama bunun ne kadar büyük yanılgı olduğunu bu yazıyı okuduğunuzda anlayacaksınız diye umuyorum. Bu yazıyı okuduktan sonra çocuklarınızın biraz daha test çözmesi yerine biraz daha beceri kazanması konusunda çalışacağınızı umuyorum. Ama eminim veliler öğrenciler lise seçimi için ellerinde bir tane taban puan rehberi puan kaç gelirse nereyi kazanırım diye sanal bir kandırmaca yaşıyordur. Oysa lise eğitimi bunun çok ötesinde bir anlam taşıyor, lise çocuğunuzun kişiliğini, gelecekte ilgileneceği alanı, nasıl bir sosyal çevreye sahip olacağını, dünya vatandaşı olup olmayacağı, sıradan bir insan mı yoksa seçkin bir birey mi olacağını belirleyecek önemli bir eğitim kademesidir.

Ülkemizde lise eğitiminin bu konularda başarısız olduğunu söylememiz abartı olmayacaktır. Şimdi bir daha düşünün ülkemizde lise mezunları üniversite sınavları için test çözmekten başka ne yapıyor ya da sizin çocuğunuzda lisede bundan farklı ne yapacak? Oysa dünyanın gelişmiş ülkelerinde lise mezuniyet kavramları bizden çok daha farklı.

Türkiye'de her yıl ilköğretim birinci sınıfa yaklaşık 1,3 milyon öğrenci başlıyor ama bunların zorunlu eğitim kararından sonra 1 milyona yakını liseye devam ediyor. Geriye kalan 300 bin öğrencinin akıbetini bilen yok. Liseye devam eden 1 milyon öğrencinin ise %20 gibi bir kısmı lise birinci sınıfta okulu terk ediyor. Bu öğrencilerin ancak 800 bini liseyi bitirebiliyor. Yani okula başlayan çocuğun ve ailesinin eğitimden beklediği ile okulun verdiği arasında büyük uyumsuzluk var. Bir düşünün Anadolu liselerini kazanmak için üç yıl uğraşan çocuk bu okulları kazandığında ne değişiyor? İstanbul'un en önemli! Liselerinde 11 ve 12. sınıfta okul değiştirme oranı %40'ları geçti bile. Düşünün çok büyük umutlarla gidilen bir Anadolu lisesinden öğrenci neden ayrılıp başka okula geçiyor.

Tam bu noktada nasıl bir lise kavramını tartışmamız gerekiyor. Şimdi soralım sayın yetkililer liselerimizin durumu nedir? Bu soruya ben yanıt vereyim. Fen liseleri ile başlayalım; yabancı dil bilmiyorlar, güya bilim adamı yetiştirecektik ama laboratuvar ve bu laboratuvarı kullanacak öğretmen yok, uluslararası arenada herhangi bir buluşumuz veya patentimiz lise seviyesinde (fen ve teknoloji lisesi hariç) maalesef yok. Kısacası Türkiye'nin en zeki 5 bin öğrencisini üniversite sınavlarına hazırlayan en iyi dershane oldu fen liseleri.

İkincisi Anadolu liseleri; benim küçüklüğümde girmek için hayaller kurduğum Anadolu liseleri nerede bu günkü Anadolu liseleri nerede? Şimdi her mahallede hiçbir özelliği olmayan, yabancı dil öğretmeyen, öğretmeni diğer okullardan farksız, öğrenciye yeni bir şey katamayan liseler.

Üçüncüsü, meslek liseleri bu halleriyle hiçbir katkısı yok memlekete ya bu liseleri kapatalım ya da bunları bulundukları bölgelerdeki ticaret sanayi odalarına devredelim. Ama lütfen bu şekilde devam etmeyelim. Çünkü çocukları kandırıyoruz, üstelik yeni yapılanma ile öğrenciler 9'uncu sınıfta meslek lisesine yerleşiyor. Sonra o lisede çocuğun yeteneklerine uygun program var mı yok mu belli değil. Seneye öğrenciler mesleki eğitimlerine rastgele devam ederse hiç şaşırmayın. Bu da sadece bize özgü olur sanırım. Çünkü kavram olarak meslek liseleri öğrencilerin temel eğitimden sonra yetenek ve ilgilerine göre yönlendirilmesidir. Bu yapılmıyorsa mesleki eğitim olmaz zaten.

Sözün özü, bu ülkede lise denince benim aklıma birkaç okul geliyor; Robert Koleji, Alman lisesi, Bahçeşehir Koleji Fen ve Teknoloji Lisesi, Üsküdar Amerikan Lisesi gibi. Bunlar özel diyeceksiniz ama ben zaten size anlatmıyorum ben milli eğitim yetkililerine anlatıyorum. Ben onların yerinde olsam bu işin nasıl yapılacağını bu okulları kuran ve yönetenleri toplar aynı modeli devlet liselerine uygulardım. Şimdi velilere söyleyeyim TEOG, puan falan bunları boş verin çocuğunuzu geleceğin insanı yapacak, özelliklede yabancı dil öğretecek liseleri bulun yoksa geçen zamanın ve yanlışların bedelini siz ödersiniz.