Acıbadem Eskişehir Hastanesi Uzman Psikolog Yelda Öge, çocuklarda yaşanabilen okul fobisine ilişkin bilgilendirmede bulundu.
Psikolog Yelda Öge, okul fobisinin okulun başlamasıyla birlikte ortaya çıkan ve çocuğun sık sık okuldan kaçınmasına sebep olan kaygı durumu olduğunu belirterek, toplum içinde okul fobisinin, okul binasına ya da okul kavramına karşı geliştirilmiş bir korku olarak bilinse de okul fobisi okuldaki ilişkiler, uygulamalar ve yaşantılar sonucunda meydana gelen bir korku olduğunu kaydetti. Okul fobisinin belirtilerine değinen Öge, “Özellikle sabahları ve okul saatlerinde yoğun bir şekilde ortaya çıkan karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, iştahsızlık, keyifsizlik, sık sık tuvalete gitme isteği, sık sık ağlama isteği, özellikle nedensiz ağlama atakları, alıngan ve sinirli olmak, uyku düzeninde belirgin değişiklikler, sorumluluklarını yerine getirebilmekte güçlük çekmesi gibi belirtiler, hatalı anne-baba ve öğretmen tutumuyla daha da şiddetlenebilir” ifadelerini kullandı.
2 FARKLI OKUL FOBİSİ
Okul fobisinin okula yeni başlayan çocuklarda ortaya çıkan fobi ve ara sınıflarda ortaya çıkan fobi olarak ikiye ayrıldığına dikkat çeken Öge, “Okul hazırlıklarının başlamasıyla birlikte, çocukta ilgisizlik, neşe ve enerji kaybı görülmesi, okula gitmek istemediğini sık sık vurgulaması ailesinin ve çevresindekilerin dikkatinin çekmeye başlar. Okula yeni başlayan bazı çocuklar da ise tam tersi olur. Okul hazırlıkları sürecine büyük bir coşkuyla katılır ve okula gideceği günün hayalini kurar. Fakat okul bahçesine gelir gelmez korku kendini gösterir ve çocuk annesine yapışarak sıraya girmek istemez. Annesinin elini sımsıkı tutarak sınıfa girer. Annesiyle beraber aynı sıraya oturur. Annenin sınıfta kendisiyle beraber kalmasını ister. Anne çocuğu bırakıp sınıftan çıkmak isterse, çocuk kaskatı kesilerek çığlık atıp ağlamaya başlar. Bazı çocuklar bu korkuyu ilk hafta yenerken, bazı çocuklar bir-iki ayda ancak yener” dedi.
ARA SINIF OKUL FOBİSİ
Ara sınıflarda ortaya çıkan fobiye de değinen Öge, şunları aktardı:
“O güne kadar okulunu seven derslerinde başarılı olan çocukta isteksizlik meydana gelir. Sabahları karın ve baş ağrılarından yakınmaya başlar.’’Bugün okula gitmesem olmaz mı?’’ der.Evde kalınca, yakınmaları kısa sürede geçer.Hiçbir şey olmamış gibi oynar, zıplar hatta derslerine bile çalışır.Ancak ertesi sabah okula gitme isteksizliği yeniden ortaya çıkar.Öğretmenden çekindiğini, kırık not almaktan korktuğunu ya da arkadaşlarının kendisine sataştığını ileri sürer, ağlayarak okula gider.Öğretmen çocukta hiçbir değişiklik sezmez.Çalışkandır, ilgilidir ve evdeki tedirginliği okulda göstermez.Ancak okul dönüşünde ertesi günü düşünerek kaygılanmaya başlar.Okulu sevmediğini, okula gitmeyeceğini söyler.”
OKUL FOBİSİ NEDEN OLUR?
Öge, okul fobisinin sebeplerini sıralayarak, “Çocuğun aileden ve evden ayrı kalmasıyla yaşadığı huzursuzluk ve mutsuzluk kaygısının artmasına ve okul fobisi yaşamasına neden olur. Aşırı koruyucu ebeveyn tutumuyla yetiştirilen çocuklar, tek başına bir işe başlayabilmekten ve devam ettirebilmekten korkarlar. Çocuğun yeni bir ortama girmesi, yabancı insanlarla karşılaşması, ihtiyacı olduğunda çevresinde tanıdık birinin var olmaması çocuğun kaygılarını arttırır. Koruyucu anne baba tutumları, çocukla ebeveyn arasında bağımlı bir ilişkisinin oluşmasına sebep olur. Özellikle aşırı koruyucu anneler, çocuğu okula başlayacağı sırada, çocuğundan ayrı kalacağından endişe duyarak, bu endişelerini çocuğa yansıtır. Okul fobisine yol açan bir diğer etken ise anne babanın yanlış tutumudur.
Bazı evlerde okul bir ceza yeri, öğretmen ise bir cezalandırıcı olarak tanıtılır ve okul bir disiplin aracı olarak kullanılır. Birçok anne baba çocuğun olumsuz davranışlarını engellemek için çocuğu okul ve öğretmenle korkutur. Bazı anne babalar okulla ilgili olumsuz anılarını çocuğun yanında anlatarak, çocuğun okula karşı olumsuz duygular edinmesine neden olur” ifadelerini kullandı.
AİLELERE ÖNERİLER
Ailelere okul fobisi ile ilgili önerilerde bulunan Öge, “Çocuğunuza okul, öğretmen ve arkadaşları hakkında abartılı ve olumsuz yorumlarda bulunmayın. Çocuğunuz okula yeni başlıyor ise, okulun ilk gününde kendini güvende hissetmesi için onu okula siz götürün.
Çocuğunuzu okula bırakırken, doğru ve güvenilir bilgiler verin. Onu bırakıp kısa süre sonra geleceğinizi söylemeniz ve okuldan beklediği zamandan daha geç bir süre sonra almanız, çocuğunuzun güvensizlik yaşamasına sebep olacaktır. Okula düzenli gitmesi konusunda kararlı ve ısrarcı olun, gerekirse evde ya da okulda başka ayrıcalıklar vermek gibi ödüller sunun. Okul fobisi uzman desteği almanızı gerektiren bir sorundur. Eğer sorunla başa çıkamıyorsanız vakit kaybetmeden uzman desteği alın” diye konuştu.