LGS için her öğrenciye 9 lise seçeneği olacak mı? TEOG yerine gelen Liseye Geçiş Sistemi'nde (LGS) öğrencilerin yüzde 10'u sınavla öğrenci alacak okullara yerleşirken yaklaşık 1 milyonu da sınavsız, adresine göre bir liseye yerleştirilecek.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) yaptığı açıklamaya göre adrese dayalı sistem şöyle işleyecek: Öğrenciler oluşturulan ortaokul kayıt alanları içerisinde 3 Anadolu imam hatip, 3 Anadolu, 3 de Anadolu mesleki ve teknik lise olmak üzere 9 okul arasından 5 tane tercih yapacak.
Oysa Gazete Habertürk’te yer alan haber MEB verilerine göre nüfusu 50 binin altındaki bazı ilçelerde bir tane bile lise olmadığını gösteriyor. 127 ilçede sadece tek bir lise var. Sadece 26 ilçede 9 ve üzerinde lise bulunuyor.
Eğitimci Alaaddin Dinçer, 81 ile bağlı 919 ilçe arasından nüfusu 50 bin ve altında olan 638 ilçeyi lise sayıları açısından araştırdı. İşte bu araştırmadan çıkan sonuçlar:
5 İLÇEDE BİR LİSE BİLE YOK
5 ilçede lise yok. Bu ilçeler; Kırklareli/ Kofçaz, Zonguldak/Kozlu, Çankırı/ Bayramören, Siirt Tillo, Yalova/Termal. Geri kalan 633 ilçede toplam lise sayısı 2 bin 304. Bu ilçelerde sayıları 1 ile 12 arasında değişen lise var.
SADECE 26 İLÇEDE 9 VE ÜZERİNDE LİSE VAR
Çalışmaya göre 9 ile 12 arasında lise olan ilçe sayısı yalnızca 26 tane. Bunun dışındaki 607 ilçede öğrenciler zorunlu 5 tercih yapacakları liseyi bulamayacak. 1 lise bulunan ilçe sayısı 127 tane. Bu liselerin 102'sini de çok programlı liseler oluşturuyor.
İki lise olan ilçe sayısı 117, 3 lise olan ilçe sayısı 101 iken 4 lisenin olduğu ilçe sayısı da 94. Bu durumda toplam 439 ilçede sadece 1 ile 4 arasında lise bulunuyor.
Bunun yanı sıra 74 ilçede 5 lise, 43 ilçede 6 lise, 28 ilçede 7 lise var. Bu sayı da 145 ilçedeki lise sayısının 5 ile 7 arasında değiştiğini gösteriyor.
9 ve üzerinde lise olan ilçe sayısı ise 26 tane. Bu ilçelerdeki toplam lise sayısı da 248. Bunların dağılımı da şöyle: 17 lisede 9 lise, 6 ilçede 10 lise, 1 ilçede 11 lise, 2 ilçede de 12 lise.
İLÇELERİ DIŞINDA TERCİH YAPMAK ZORUNDALAR
Bu rakamlar öğrencilerin büyük çoğunluğunun kendi ilçeleri dışında tercih yapmak zorunda kalacaklarını gösteriyor. Araştırmayı yapan Dinçer, "Öğrenciler başka ilçelere gitmek zorunda kalacak. Üstelik sadece lise sayısını veriyoruz. Birçok ilçede 3 farklı lise türünü bulmak da mümkün değil" diyor.
Dinçer, nüfusu 50 bin ve üzerinde olan İstanbul gibi kentlerin ilçelerinde bile öğrencilerin tercih için sunulacak 9 okulu bulamayacaklarını söyleyerek, şöyle konuşuyor:
50 BİN NÜFUS VE ÜZERİNDE BİLE 9 TANE ÇIKMIYOR
"İstanbul Çatalca Merkez'de 7, Ankara Kahraman Kazan'da 8, İzmir Urla'da 6, Kocaeli Karamürsel ile Kahramanmaraş Pazarcık'ta 7'şer, Mardin İdi ve Siirt Kurtalan'da 5'er, Van Çaldıran'da 4 ve Başkale'de ise 3 lise var. Yani nüfusu 50 binin üzerindeki ilçelerde de 9 lise bulmak kolay olmayacak. Bu arada nüfusu 50 binin altındaki Artvin, Ardahan ve Tunceli il merkezlerinde okuyan çocuklarda adrese dayandırılan modelde tercih yapmakta zorlanacak. Örneğin sadece 3 lisenin olduğu İstanbul Adalar İlçesi'ndeki öğrenci 5 tercihte bulunmak için ya 16 km uzaklıktaki Kartal'a ya da Maltepe'ye veya Pendik'e gitmek zorunda kalacak. Çatalca merkezde oturan bir öğrenci 9 lise arasından tercih yapacak olursa ya Binkılıç Beldesi'nden iki liseyi ya da en yakın ilçe olan 34 km uzaklıktaki Silivri'yi seçecek. Benzer durum Şile için de geçerli. Şile'de ikamet eden bir öğrenci 9 lise tercihi arayışına girerse 44 km uzaklıktaki Sancaktepe'ye veya 36 km uzaklıktaki Çekmeköy'den okul seçecek.
EN YAKIN OKUL 26 KİLOMETRE UZAKLIKTA
Lise bulunmayan Kırklareli'nin Kofçaz İlçesi'ndeki öğrenci 26 km uzaklıktaki kent merkezinden okul seçmek zorunda. Ya da bir lisenin bulunduğu Bursa'nın Büyükorhan İlçesi'ndeki öğrenci 82 kilometre uzaklıktaki il merkezinden tercih yapmak zorunda. Bu durumda öğrencilerin evine en yakın okula yerleşecekleri ve istemedikleri okullara gitmeyecekleri gerçek değil."
ALTERNATİF PANSİYONLU OKULLAR MI?
Dinçer ailelerin bu seçenekler karşısında çocuklarını ya istemedikleri okul türlerine ya da açık lise ve özel okula göndermek zorunda kalacaklarını belirtiyor. Bu arada sınavsız yerleştirme sisteminde bir seçenek olarak da pansiyonlu okulların yer aldığını anlatan Dinçer şunları anlatıyor:
"Üç genel müdürlüğe bağlı 2 bin 613 pansiyonlu lise var. Bu kurumların kapasitesi 439 bin 722, barınan öğrenci sayısı ise 214 bin 455. Yani açık kontenjanları 225 bin 245. Bu durumda ailelerin adresleri pansiyonlu okullar mı olacak?" diyor.
PANSİYONLU OKUL KONTENJANLARI NEDİR?
2016-17 MEB istatistiklerine göre ortaöğretimde pansiyonlu okul sayısı, kontenjan ve doluluk oranları şöyle:
PANSİYONLU OKUL SAYISI: Mesleki ortaöğretimde 757, imam hatiplerde 829, diğer liselerde 1027 olmak üzere toplam 2 bin 613.
İMAM HATİP LİSELERİ: İmam hatiplerin kontenjanı 123 bin 246. Pansiyonda 46 bin 124 öğrenci kalıyor. Bu okulların boş kontenjanı 77 bin 122.
MESLEK LİSELERİ: Mesleki ve teknik eğitim liselerinde kontenjan 121 bin 635. Kalan öğrenci sayısı 60 bin 215. Boş kontenjan 61 bin 398.
DİĞER LİSELER: Bunların arasında Anadolu, fen ve sosyal bilimler de var. Toplam kontenjan 194 bin 841. Pansiyonda kalan öğrenci sayısı 108 bin 116. Bu okullar için boş kontenjan 86 bin 725.
BOŞ KONTENJAN: Tüm pansiyonlu okullarda toplam 214 bin 455 öğrenci kalıyor. Toplam tüm pansiyonlu okullarda 225 bin 245 kontenjan boş. Ancak bu pansiyonların bazıları da Galatasaray Lisesi, Kabataş Erkek Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi, Cağaoğlu Anadolu Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi gibi yatılı öğrenci alan okullara ait.